wtorek, 12 czerwca 2012

Czynności poinstalacyjne.


Opisywane dalej czynności chciałem przekazać w przystępny sposób nawet dla osób, które nie miały do tej pory styczności z systemami rodziny Linux. Dość prosta, zamierzona forma tego przekazu może drażnić nieco bardziej zaawansowanych użytkowników lecz mam nadzieję, że dzięki niej właśnie wszystko co opisane zostanie zrozumiane nawet przez dotychczasowego w tej materii laika.

Czynności wstępne
Zaraz po instalacji dobrym pomysłem jest wykonanie kilku operacji, dzięki którym praca z systemem będzie nieco bardziej przyjazna.
Po pierwsze utworzymy katalog, którego nie ma a być powinien. Nie wiem dlaczego tak się stało ale musimy to naprawić. Wpisujemy w linii poleceń poniższą komendę i wciskamy Enter.
william:~# mkdir /var/apt/log
Następnie ustawiamy flagę wykonywania dla katalogu głównego naszego systemu plików.
william:~# chmod +x /
Nadajemy uprawnienia użytkownikowi systemowemu man do katalogu /var/cache/man ...
william:~# chown -R man /var/cache/man
..oraz nadajemy mniej restrykcyjne uprawnienia do katalogu /tmp...
william:~# chmod 777 -R /tmp
Teraz, jeśli nie chcemy aby wyświetlacz świecił nam pełną jasnością możemy to zmienić tworząc odpowiedni skrypt. Będziemy musieli zrobić to w trybie tekstowym. Dla użytkowników, którzy do tej pory nie mieli styczności z systemami Linux może to być dość egzotyczne przeżycie ale proszę się nie zrażać. Zaraz po instalacji mamy do wyboru dwa edytory tekstowe - nano oraz vi. Ze względu na prostszą dla zwykłego użytkownika obsługę będę się dalej posługiwał tym pierwszym, czyli nano. Wykonujemy komendę...
william:~# nano /etc/init.d/my.sh
…i wpisujemy w pliku co następuje...
#!/bin/sh
echo 70 > /sys/class/leds/lcd-backlight/brightnes
dmesg -n 1


Plik zapisujemy poprzez wciśnięcie kombinacji klawiszy Ctrl+O a następnie Enter. Edytor opuszczamy wciskając kombinację Ctrl+X.
Pierwsza linia skryptu ustawia jasność wyświetlacza na 70%, druga natomiast wyłącza wyświetlanie w linii poleceń nie interesujących nas komunikatów podczas normalnej pracy.
Aby nasz skrypt zadziałał wraz ze startem systemu, musimy dodatkowo ustawić dla niego flagę wykonywania oraz utworzyć tzw. dowiązanie symboliczne. Zrobimy to wszystko wykonując poniższe instrukcje.
william:~# chmod +x /etc/init.d/my.sh
william:~# ln -s /etc/init.d/my.sh /etc/rc2.d/S80my.sh
Możemy teraz sprawdzić działanie stworzonego skryptu restartując nasze urządzenie. W tym celu wykonujemy w linii poleceń komendę restart.
william:~# restart
Podczas startu systemu, zaraz po pojawieniu się linii INIT: Entering runlevel: 2 zauważymy, że jasność ekranu znacząco się zmniejszyła.
 


Ustawienie hasła administratora
By zmienić/ustawić hasło użytkownika root wpisujemy w linii poleceń komendę passwd i wciskamy Enter. Pojawi nam się monit z prośbą o podanie nowego hasła - Enter new UNIX password. Wpisujemy nasze nowe hasło i wciskamy Enter. Kolejny monit - Retype new UNIX password prosi nas o ponowne podanie tego samego hasła w celu upewnienia się co do poprawności jego wprowadzenia przez użytkownika. Wprowadzamy hasło ponownie i kończymy wciskając Enter. Jeśli wszystko przebiegło poprawnie to zostaniemy o tym poinformowani komunikatem passwd: password updated successfull.



Nazwa hosta

Aby zmienić nazwę naszego komputera musimy edytować plik /etc/hostname. Aby edytować plik wpisujemy polecenie:
#nano /etc/hostname
Ukaże nam się taki oto widok:

Usuwamy dotychczasową zawartość pliku, czyli wyraz william i wpisujemy naszą nazwę komputera. W moim przypadku nazwa ta to miniht. Gdy już wpisaliśmy naszą nazwę, plik zapisujemy poprzez wciśnięcie kombinacji klawiszy Ctrl+O a następnie Enter. Edytor opuszczamy wciskając kombinację Ctrl+X.



Następnie edytujemy plik /etc/hosts.

william:~# nano /etc/hosts
Dodajemy w tym pliku dwie linijki, tak aby jego zawartość wyglądała jak poniżej.
127.0.0.1 nazwa_komputera
127.0.0.1 localhost
W pierwszej linii, wpis nazwa_komputeranależy zastąpić naszą nazwą komputera, drugą natomiast pozostawić jak powyżej. Zapisujemy plik i wychodzimy z edytora, czyli Ctrl+O, Enter i Ctrl-X.

Konfiguracja sieci

W celu skonfigurowania kart sieciowych naszego komputera musimy zmienić zawartość pliku /etc/network/interfaces. Nasze urządzenie posiada dwie karty siecioweprzewodową i bezprzewodową.Przedstawiony poniżej opis dotyczy sieci z dynamicznie przydzielanym adresem IP co w większości przypadków powinno się sprawdzić.
william:~# nano /etc/network/interfaces
 

Sieć przewodowa
Zawartość pliku /etc/network/interfaces dla sieci przewodowej z automatycznie przyznawanym adresem IP.

# Used by ifup(8) and ifdown(8). See the interfaces(5) manpage or
# /usr/share/doc/ifupdown/examples for more information.
auto lo
iface lo inet loopback
iface eth0 inet dhcp
Aby uruchomić połączenie z internetem wydajemy polecenie:
william:~# ifup eth0
Aby połączenie zakończyć wpisujemy:
william:~# ifdown eth0
 


Sieć bezprzewodowa
Zawartość pliku /etc/network/interfaces dla sieci bezprzewodowej z automatycznie przyznawanym adresem IP.
# Used by ifup(8) and ifdown(8). See the interfaces(5) manpage or
# /usr/share/doc/ifupdown/examples for more information.
auto lo
iface lo inet loopback

iface ra0 inet dhcp
 wpa-ssid NAZWA_SIECI_BEZPRZEWODOWEJ
 wpa-psk HASŁO_SIECI_BEZPRZEWODOWEJ
 pre-up modprobe rt3070sta; sleep 2;
 post-down killall -q wpa_supplicant
 post-down rmmod rt3070sta

 
W powyższym zapisie należy zastąpić odpowiednio NAZWA_SIECI_BEZPRZEWODOWEJ i HASŁO_SIECI_BEZPRZEWODOWEJ nazwą sieci WIFI, z którą będziemy się łączyć oraz hasłem do tej sieci.
Aby uruchomić połączenie z internetem wydajemy polecenie:
william:~# ifup ra0
Aby połączenie zakończyć wpisujemy:
william:~# ifdown ra0
W moim przypadku, plik /etc/network/interfaces docelowo wygląda następująco.
 
W zależności od sposobu wykorzystywanej przez nas sieci, aby się połączyć, wykonujemy jedno ze wspomnianych wcześniej poleceń. Ja łącząc się poprzez sieć Wifi, otrzymuję taką oto serię komunikatów:

Aktualizacja repozytoriów

Aby móc zaktualizować zainstalowane oprogramowanie oraz instalować nowe, musimy poprawić wpis w pliku /etc/apt/sources.list. Wystarczy usunąć istniejący wpis "deb http://ftp.au.debian.org/debian stable main contrib non-free" w tym pliku i umieścić nowy - "deb http://archive.debian.org/debian-archive/debian lenny main contrib non-free".

Wykonujemy polecenie:
william:~# nano /etc/apt/sources.list

Po modyfikacji, zawartość tego pliku u mnie wygląda tak:

deb http://archive.debian.org/debian-archive/debian lenny main contrib non-free
 
Wykonujemy jeszcze polecenie:
william:~# apt-get update

Aktualizacja oprogramowania

Jeśli udało nam się połączyć, możemy przystąpić do aktualizacji naszej bazy danych oprogramowania aby dokonać aktualizacji systemu. W tym celu wykonujemy kolejno poniższe instrukcje. Wykonanie instrukcji apt-get update może trochę potrwać, także trzeba cierpliwie poczekać na zakończenie jej działania.
william:~# apt-get install debian-archive-keyring
william:~# apt-get update
Możemy teraz przejść do aktualizacji zainstalowanego oprogramowania. Robimy to wykonując komendę apt-get dist-upgrade.
william:~# apt-get dist-upgrade
Po zebraniu informacji dotyczących zainstalowanych programów narzędzie wylistuje wszystkie, które nadają się do aktualizacji i poprosi nas o potwierdzenie wykonania tej operacji. Na pytanie Do you want to continue [Y/n]? wciskamy oczywiście Y i zatwierdzamy wszystko przez Enter.
Podczas tej operacji może nas zaskoczyć pojawienie się pewnych okien oczekujących na interakcję z naszej strony. Mogą to być mianowicie:

Jeśli pojawi się nam takie okno, klawiszem tabulacji przechodzimy na przycisk No, tak aby podświetlił się na czerwono i wciskamy Enter. Kolejne okno, którego możemy się spodziewać to:

 

Przechodzimy klawiszem tabulacji na OK i wciskamy Enter. Następne:

 

Podobnie jak w przypadku poprzedniego, przechodzimy klawiszem tabulacji na OK i wciskamy Enter.

Teraz czekamy spokojnie aż proces aktualizacji się zakończy. Po zakończeniu aktualizacji możemy usunąć ściągnięte i niepotrzebne nam już paczki przez wykonanie instrukcji...

 
william:~# apt-get clean
Jest to dość istotne ze względu na niewielki rozmiar pamięci wewnętrznej naszego urządzenia.


Dodawanie użytkownika
Codzienna praca na koncie administratora nie jest najlepszym pomysłem. Warto jest stworzyć konto użytkownika, które do takiej pracy będzie przeznaczone ale również z jego poziomu będziemy mogli wykonywać czynności należące do uprzywilejowanej grupy.
Wpierw instalujemy narzędzie sudo – wykonujemy polecenie:
william:~# apt-get install sudo
OK. Teraz dodajemy naszego użytkownika, czyli:
william:~# adduser nazwa_uzytkownika
Wystąpienie nazwa_uzytkownika zastępujemy oczywiście nazwą naszego użytkownika. W moim przypadku jest to rk. Po zatwierdzeniu polecenia pojawi się nam na ekranie seria komunikatów. Po pojawieniu się Enter new UNIX password: podajemy hasło utworzonego właśnie użytkownika i po komunikacie Retype new UNIX password: hasło to powtarzamy raz jeszcze. Reszta nas nie interesuje i przechodzimy dalej wciskając cały czas Enter. Na koniec zostaniemy spytani czy wprowadzone informacje są prawidłowe Is the information correct? [Y/n], na co odpowiadamy Y i zatwierdzamy. Nowy user został utworzony a jego katalog domowy znajduje się w katalogu /home.
Utworzenie u mnie takiego użytkownika wyglądało mniej więcej tak:
 
Teraz umożliwimy utworzonemu użytkownikowi wykonywanie poleceń administratora. Edytujemy plik /etc/sudoers.
william:~# nano /etc/sudoers
Dodajemy do pliku jedną linię poniżej wpisu root ALL=(ALL) ALL, uwzględniając oczywiście naszą nazwę dodanego wcześniej użytkownika. Plik powinien wyglądać tak:
# /etc/sudoers
# This file MUST be edited with the 'visudo' command as root.
# See the man page for details on how to write a sudoers file.
Defaults env_reset
# Host alias specification
# User alias specification
# Cmnd alias specification
# User privilege specification
root ALL=(ALL) ALL
rk ALL=(ALL) ALL
# Allow members of group sudo to execute any command
# (Note that later entries override this, so you might need to move
# it further down)
%sudo ALL=(ALL) ALL
#includedir /etc/sudoers.d

Na zielono wyróżniłem dodaną przeze mnie linię.

Aby nasz nowy użytkownik mógł się jeszcze łączyć z internetem, tzn, aby mógł podnosić wybrany interfejs sieciowy, musimy utworzyć grupę aid_inet w pliku /etc/group.
william:~# nano /etc/group
Na końcu pliku dodajemy linijkę...
aid_inet:x:3003
...zapisujemy i wychodzimy z edytora. Następnie dodajemy nowo utworzonego użytkownika do tej grupy...
william:~# usermod -G aid_inet nowy_użytkownik
Teraz możemy się zalogować na naszego nowego użytkownika i sprawdzić działanie sieci oraz czy może on wykonywać czynności administracyjne. Jeśli do tej pory byliśmy połączeni z internetem to w zależności od typu połączenia wykonujemy odpowiednio polecenie...
william:~# ifdown ra0
...lub...
william:~# ifdown eth0
Teraz wylogowujemy się z systemu wciskając kombinację klawiszy Ctrl+D i logujemy się na naszego użytkownika. Jako login podajemy nazwę jaką mu nadaliśmy a następnie jego hasło, po czym próbujemy połączyć się z internetem wpisując komendę...
rk@miniht:~$ sudo ifup ra0
Słowo wyjaśnienia. Ponieważ komenda ifup może być wywoływana tylko przez użytkownika uprzywilejowanego/administratora, należy ją poprzedzić komendą sudo. Zostanie wtedy wyświetlony monit o wpisanie hasła gdzie wpisujemy hasło naszego użytkownika i zatwierdzamy przez Enter. Jeśli wszystko zrobiliśmy poprawnie to po chwili powinniśmy już być połączeni z internetem.
 
 
Lokalizowanie i konfiguracja linii poleceń
Zakładam, że jesteśmy połączeni z internetem i teraz z poziomu nowego użytkownika zainstalujemy teraz kilka narzędzi pomocnych w pracy i dalszej konfiguracji systemu. Wykonujemy poniższą instrukcję...
rk@miniht:~$ sudo apt-get install locales console-setup console-tools ntpdate && sudo dpkg-reconfigure locales && sudo dpkg-reconfigure tzdata && sudo dpkg-reconfigure console-setup
Zostaniemy zapytani czy chcemy kontynuować Do you want to continue [Y/n]? Na co odpowiadamy oczywiście Y.

Znów po wykonaniu tego polecenia pojawi się nam kilka okien z prośbą o wybranie interesujących nas opcji. Będą to kolejno przedstawione poniżej okna z zaznaczonym opcjami jakie należy w nich wybrać. Przypominam, że do zmiany położenia kursora używamy klawisza tabulacji, strzałek a do zaznaczania używamy klawisza spacji.

 
Jakiego kodowania w linii poleceń będziemy używać ? Wybieramy UTF-8.

Lokalizujemy system. Jakie zestawy znaków nas interesują ? Wybieramy dwie opcje – pl_PL ISO-8859-2 oraz pl_PL.UTF-8 UTF-8.

Z jakiego zestawu znaków będziemy domyślnie korzystać ? Wybieramy pl_PL.UTF-8.

Ustawiamy strefę czasową. Wybieramy Europe.

Wybieramy Warsaw.

Jeszcze raz - jakiego kodowania w linii poleceń będziemy używać ? Wybieramy UTF-8.

Wybieramy zestaw Latin 2 – Europa centralna i rumuński.

Jakiego typu czcionki będziemy używać w linii poleceń ? Optymalny wybór to Fixed.

W zależności od preferencji wybieramy rozmiar czcionki terminala.

Po zatwierdzeniu wszystkich zmian musimy zrestartować konfigurowaną wcześniej usługę aby wszystkie zmiany zostały wprowadzone. Wykonujemy polecenie...
 
rk@miniht:~$ sudo /etc/init.d/console-setup restart
 


Zakończenie
W tym wpisie udało nam się dodać nowego użytkownika, skonfigurować sieć, zaktualizować oprogramowanie oraz zlokalizować system. W następnym wpisie poświęcę trochę czasu na instalację i konfigurację środowiska graficznego.
 

2 komentarze:

  1. Siema
    czy jest jakiś sposób żeby zaktualizować system na stan aktualny bez kernel panic??

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo fajnie napisane. Jestem pod wrażeniem i pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń